Produkcja cementu

Decydującym źródłem emisji rtęci do powietrza atmosferycznego w Polsce obok energetyki węglowej jest przemysł cementowy. Wskaźniki emisji rtęci wyznaczono na podstawie pomiarów jej emisji i jednocześnie na zawartościach rtęci w poszczególnych strumieniach materiałowych. Pomiary prowadzono w cementowniach „Wiek” w Ogrodzieńcu w 1991 roku [37]. W tym czasie cementownia „Wiek” produkowała cement dominującą w Polsce metodą mokrą. Jedyną dużą cementownią produkującą cement metodą suchą była cementownia „Runiki” koło Częstochowy. Technologia produkcji metodą mokrą jest podobna we wszystkich cementowniach. Na podstawie pomiarów wyznaczono współczynnik k=0,8 uwalniania rtęci do powietrza atmosferycznego ze strumieni wejściowych. Wzór na wskaźnik emisji z produkcji klinkieru:

We = 0,8 (C₁U₁ + C₂U₂ + C₃U₃ ), g Hg/Mg

 

U₁ – udział masowy kamienia wapiennego w stosunku do wyprodukowanego

klinkieru = 1,64

U₂ – udział masowy łupka w stosunku do klinkieru = 0,21

U₃ – udział masowy węgla w stosunku do klinkieru = 0,31

C₁ – średnia zawartość rtęci w kamieniu wapiennym = 0,414 g/Mg

C₂ – średnia zawartość rtęci w łupku = 0,196 g/Mg

C₃ – średnia zawartość rtęci w węglu stosowanym w czasie pomiarów

w cementowni = 0,208 g/Mg

Udziały masowe składników stanowią ilość poszczególnych składni-ków wyrażoną w tonach, przypadających na wyprodukowanie 1 Mg klinkieru.

Podając do wzoru na wskaźnik emisji wartości liczbowe otrzymuje się:

We = 0,62 g Hg/Mg klinkieru

Zatem wielkość emisji rtęci z produkcji cementu będzie obliczać się:

E = WeMk

Mk – wielkość produkcji klinkieru w czasie obliczeniowym.

W zależności od gatunku cementu, produkuje się go przez wymierzanie klinkieru z innymi składnikami wiążącymi jak: gips, uwodnione tlenki glinu i żużle. Proces mieszania nie jest procesem wysokotemperaturowym, emisja rtęci do powietrza w tym etapie nie wstępuje. Dlatego wskaźnik emisji w tym przemyśle zaproponowano w przeliczeniu na jednostkową produkcję klinkieru [21].